SOFTWARE TESTEN ONDERDEEL QUALITY ASSURANCE BIJ POSTNL
Hoewel we het hier veel over testen hebben, dekt dat de lading niet helemaal. Het is Quality Assurance (QA) want het gaat veel verder dan testen alleen. QA doen we vanuit een centrale afdeling omdat we de juiste expertise en aanpak willen leveren om de kwaliteit van álle systemen te kunnen borgen. Als ieder project bijvoorbeeld zijn eigen tooling en leveranciers kiest, leren we er als organisatie niet van en worden we er niet beter van. Onze standaardsystemen zijn SAAS, die doen het, daar is steeds minder testwerk nodig. Maar bij de businessapplicaties is juist steeds meer expertise over testen vereist.
Waar we bij PostNL naartoe willen met software testen, Quality Assurance (QA), is dat onze software ontwikkeling een soort autofabriek wordt. Er is zoveel vertrouwen in wat er geproduceerd wordt, dat je er meteen ‘in wegrijdt’.
VERANDERENDE TESTORGANISATIE
“We zijn altijd een programma-, projectgedreven organisatie geweest. Met ontzettend veel projecten tegelijkertijd waarbij het lastig keuzes maken was. Aan ambitie geen gebrek bij PostNL”, lacht Kooistra. “We hanteerden een ‘all cloud, all SAAS’ strategie. We zetten het allemaal buiten, ‘zorg maar dat het werkt’. Je hoefde dan niets te weten over hoe iets geprogrammeerd is of hoe het in elkaar zit. Je hoefde alleen maar te testen.”
De organisatie heeft nu de ambitie om veel meer Agile, DevOps, team velocity gedreven te gaan werken. Kooistra: “We streven naar een model waar we de kwaliteit gaan inbouwen in de ontwikkelstraat. Je zit dan opeens samen met je leveranciers in een DevOps pipeline en dan moet je als QA Professional, als software tester, begrijpen hoe een ontwikkelaar ontwikkelt. Je zit dan veel meer aan de voorkant en moet hele andere vragen gaan stellen. Waarom testen we? Wat testen we? Het is de uitdaging om je testcommunity in die gesprekken mee te krijgen.
ROL VAN DE SOFTWARE TESTER
We willen dat onze software testers assertiever en communicatief sterker worden. Mensen die goed verbanden kunnen leggen en proactief naar collega’s lopen met vragen. Dat is een voorbeeld van waar we met SYSQA de klik hebben gevonden. Dat zijn mensen die zich de materie snel eigen maken, vragen blijven stellen en in zo’n keten een vertrouwd persoon worden. Een ‘go-to persoon’.
TESTAUTOMATISERING
Daarnaast willen we ook dat mensen zeggen ‘ik ga dit testen en ik zorg ervoor dat dit de volgende keer automatisch draait’. Mensen die intrinsiek gemotiveerd zijn om hun testen te automatiseren, de techniek in willen duiken. Wat je nu veel in de praktijk ziet is dat één partij de testuitvoering doet en een andere partij de testautomatisering. Of er komt iemand achteraan om te automatiseren. Dat kan efficiënter en dus beter.”
Ik zou graag zien dat testautomatisering standaard onderdeel van softwareontwikkeling is. Als je test, heb je een tester, en een tester heeft nu eenmaal tools nodig.
SAMENWERKING PROGRAMMEURS EN TESTERS
In een DevOps pipeline kunnen programmeurs en testers nog veel beter samenwerken bij het automatiseren van het testen. Bij één van onze applicaties die wordt ontwikkeld door een agile team hebben we Selenium, met FitNesse erop, in het team gebracht. De testers kunnen bouwen met de componenten die erin zitten. Maar soms ontbreken er bouwstenen. Dan kan een programmeur zo’n bouwsteen maken. Op zo’n manier dat het morgen ook nog werkt. Dit soort versterkingen zoeken we.
Net als programmeren is testen een vak. In het kader van automatiseren hebben we het dan over wat je kunt automatiseren. Nou, alles wat je kunt checken, kan je automatiseren. Maar bij testen moet je verder nadenken en interpreteren, dat kan je niet allemaal automatiseren.
EERST EFFECTIVITEIT, DAN PAS EFFICIENCY
Een belangrijk boodschap die Kooistra elke organisatie zou willen meegeven is: let eerst op effectiviteit en dan pas op efficiency. Kooistra: “Die volgorde is zó belangrijk. Er wordt heel vaak andersom aangestuurd, maar snelheid zonder kwaliteit is geen snelheid. Als je heel efficiënt bent maar niet effectief, dan doe je heel efficiënt de verkeerde dingen. Context is dan heel belangrijk, dat je weet wat je test. Het is de uitdaging om je organisatie, zeker beursgenoteerde organisaties waar efficiency heel belangrijk is, hiervan te overtuigen. Anders krijg je het bijvoorbeeld in de vorm van imagoschade keihard in je gezicht terug.”
Organisaties laten zich wel eens verleiden door partijen die claimen dat ze heel efficiënt zijn en die een, op het eerste oog, voordelige oplossing bieden. Vaak wordt dan over het hoofd gezien dat daaronder alsnog meerdere partijen een bijdrage moeten leveren. Uiteindelijk blijkt dit vaak een inefficiënte, niet effectieve en niet duurzame oplossing. En dat past niet bij het idee van die autofabriek waarbij je met het eindproduct direct vol vertrouwen weg kunt rijden.
